Op deze pagina wordt de berekening van de U-waarde van een kozijnmerk uitgelegd. Als voorbeeld wordt een kozijn met 2 vakken gemaakt met in één vak een draai-valraam en in het andere vak vast glas in een binnen sponning.
Om tot een U-waarde voor een kozijn te komen moeten op diverse plekken binnen de software gegevens worden ingevoerd. Nadat deze zijn ingevoerd kan er per merk een U-waarde berekening plaatsvinden. Deze in te voeren gegevens zullen hieronder stuk voor stuk aan bod komen. Alvorens deze gegevens te benoemen worden eerst een aantal begrippen besproken.
Begrippen
- De U-waarde (vroeger K-waarde) drukt de hoeveelheid warmte uit die in de tijd per m² per graad temperatuurverschil (W/m².K) tussen de ene en de andere zijde van een wand(constructie) wordt doorgelaten. De U-waarde wordt ook wel warmtedoorgangscoëfficiënt genoemd.
- De Lambda waarda is de energiedichtheid (Thermische geleidbaarheid) van een materiaal en wordt uitgedrukt in W/m.K. Deze waarde geeft aan hoe goed een materiaal warmte geleidt.
- De Ufr-waarde (U-frame waarde) is het warmteverlies door het oppervlak van het kozijnprofiel.
In te voeren gegevens
Stap 1: Ufr-tabellen en Categorieën
In de module 'Werkvoorbereiding Beheer' 
moeten Ufr-tabellen en catorieën worden aangemaakt. Indien u lid bent van de bond kunt u deze gegevens bij de bond opvragen en importeren, zowel de Ufr-tabellen als de categorieën worden in 1 keer ingelezen. Matrix software beschikt NIET over deze tabellen en mag deze ook NIET verstrekken!
Stap 2: Categorie koppelen
Nadat de Ufr-tabellen en categorieën zijn geïmporteerd moet bij de sponningfiguren aan elk sponningfiguur (een halve doorsnede) een categorie gekoppeld worden. Houdt bij het toekennen van een categorie aan een sponningfiguur rekening met het volgende:
- 17x51 deur/raam is bedoeld voor vaksponning in een draaiend element
- 17x57 is bedoeld voor vaksponningen met dubbel glas
- 17x72 is bedoeld voor vaksponningen met triple glas
Normaliter dient voor elk kozijn-raam of kozijn-deur doorsnede een aparte Ufr bepaalt te worden. Maar dan explodeert het aantal varianten. Daarom is er gekozen voor een splitsing. De originele Ufr waarde van het kozijndeel (met aansluitende deur 54 mm) en een nieuwe te berekenen Ufr waarde voor de aanzichtbreedte van het raam. Omdat de dikte van het raamprofiel homogeen is en het naastliggende kozijn dikker is, treedt hier het verlieseffect niet op.
Dit betekent dat voor raam- en deurdelen de RM waarde gebruikt mag worden. Deze RM waarde wordt door de software van Matrix berekend. Dit houdt dan in dat aan omfrezingen geen 'Categorie' gekoppelt hoeft te worden.
Ook aan de randsponningen en muursponningen hoeft geen 'Categorie' gekoppeld te worden, omdat de U-waarde alleen voor het kozijn geldt. De aansluitende constructie heeft een eigen berekening.
Stap 3: Lambda-, Psi- en U-waarden koppelen aan artikelen
Ten behoeve van de U-waarde berekening van een kozijn moeten ook aan diverse artikeltypen gegevens gekoppeld worden. Deze gegevens moeten worden gekoppeld aan:
- Houtsoorten
- Beglazing
- Ventilatieroosters
- Laagreliëf dorpels
- Neuten
Houtsoorten
Aan elke houtsoort moet een Lambda waarde gekoppeld worden. Deze waarden zijn verkrijgbaar bij de leverancier of te vinden op het internet.
Beglazing
Bij glas artikelen moet een U-waarde en een Psi-waarde worden opgegeven. De Psi-waarde is het warmte verlies langs het glas. Deze waarden zijn verkrijgbaar bij de leverancier en moeten zijn voorzien van een certificaat. Zonder certificaat is de berekening niet rechtsgeldig.
Ventilatieroosters
Bij roosters dient de U-waarde ingevoerd te worden. Tezamen met de ingevoerde 'Hoogte (aanzicht)' zorgt dit voor een juiste berekening. De U-waarden zijn verkrijgbaar bij de leverancier en moeten zijn voorzien van een certificaat. Zonder certificaat is de berekening niet rechtsgeldig.
Laagreliëf Dorpels en Neuten
Bij laagreliëf dorpels en neuten dient de U-waarde ingevoerd te worden. Tezamen met de ingevoerde 'Hoogte (aanzicht)' zorgt dit voor een juiste berekening. De U-waarden zijn verkrijgbaar bij de leverancier en moeten zijn voorzien van een certificaat. Zonder certificaat is de berekening niet rechtsgeldig.
Stap 4: U-waarden voor aluminium aanslagprofiel en -beglazingsprofiel
Het warmte verlies bij glasvakken via het aluminium beglazingsprofiel wordt ingevuld bij de 'Glaslat Combi'. Hier kan een 'Uw hoogte' en de 'Ufr' van het materiaal ingevoerd worden. Indien er geen U-waarde bekent is, rekent de software met een Ufr van 3,5 W/m².K.
Het warmte verlies via het aluminium aanslagprofiel wordt ingevoerd op het tabblad 'Algemeen' van de 'Vakcombi'. Voor vakken van het type 'Raam' of 'Deur' is hiervoor op dit tabblad een tabel 'U-waarde' aanwezig. Hierin wordt het verlies per zijde ingevoerd mits deze afwijkt van het gekozen houtenprofiel, zoals het geval zal zijn bij een aluminium aanslagprofiel. Het verlies wordt ingevoerd op de profielhoogte die voorbij de dagmaat steekt (zie tekening hieronder).
Stap 5: Ufr-tabellen koppelen
Tot slot moet er aan een vakcombi een Ufr-tabel gekoppeld worden. Op basis van deze koppeling kan de software bepalen wat de Ufr waarde voor bijvoorbeeld de linkerstijl van het kozijn is (Positie > Sponningtype > Afmeting > Sponning --> Categorie > Houtsoort --> Lambda > Ufr). Aan alle vakken met een Ufr-tabel gekoppeld worden, met uitzondering van een paneelvak. Bij een 'Paneelvak' wordt de waarde van de warmte overdracht NIET door de software berekend, zoals bij de overige vakken wel gebeurd. Daarom moet voor een 'Paneelvak' de berekende waarde op het tabblad 'Eigenschappen' van de 'Vakvoorkeuze' worden ingevoerd op de regel 'Warmte Overdracht'. Wat er verder ingevoerd moet worden op dit tabblad zal beschreven worden bij CE.
Op het tabblad 'Algemeen' van de 'Vakcombi' kunnen ook nog Psi-waarden ingevoerd worden. Dit is alleen nodig voor een specifieke vak vulling waar een extra Psi waarde berekening voor nodig is. Voor glasvakken geldt dat de Psi waarde is toegekend aan het glasartikel.
U-waarde berekening
Door het tekenen van kozijnmerken zal de software nu automatisch een U-waarde voor het kozijn berekenen. Om het resultaat te zien, ook van de afzonderlijke onderdelen, is binnen de grafische invoer een button aanwezig 'Warmteoverdracht weergave aan/uit' 
Door de Warmteoverdracht weergave aan te zeggen wordt middels kleur en waarde de gemaakte berekening per onderdeel getoond. De beste waarde wordt weergegeven in Groen en de slechtste in Rood.
Door met de cursor over een onderdeel te bewegen wordt de berekening van het betreffende onderdeel getoond. En door met de cursor over de berekende U-waarde van het kozijn te bewegen (rechts bovenin) wordt de gehele berekening van het kozijn getoond.
Bij de PDF rapporten is een rapport beschikbaar die de berekening van de U-waarde toont. Deze berekeningen dienen inclusief de certificaten van de toeleveranciers voor een gecertificeerde U-waarde berekening van de kozijnen.
